fbpx
Viện điện tử

Đại cương châm cứu

1. Sơ lược học thuyết kinh lạc.

1.1. Khái niệm:

Kinh lạc là hệ thống gồm các đường kinh chính chạy dọc theo cơ thể và các đường lạc chạy ngang, nối với nhau thành một mạng lưới đi khắp toàn thân, là nơi tuần hoàn của khí huyết để nuôi dưỡng toàn thân và cũng là nơi tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể. Trên đường kinh có các lỗ hổng gọi là huyệt, là nơi khí huyết vào ra. Khi cơ thể bị bệnh kinh mạch cũng là nơi phản ánh tình trạng bệnh tật mà ta có thể dựa vào đó mà chẩn đoán, từ đó có những biện pháp kích thích vào kinh mạch để chữa bệnh.

1.2. Hệ thống kinh lạc:

– Kinh mạch gồm:   + 12 kinh chính.

                             + 12 kinh nhánh.

                             + 8 mạch kỳ kinh.

– Lạc mạch gồm: 15 lạc lớn, lạc mạch, lạc mạch nhỏ. Lạc mạch nổi ở nông và thường đi ngang hoặc chếch hợp với kinh thành 1 mạng lưới chằng chịt.

1.3. Tác dụng của kinh lạc:

– Về sinh lý:

+ Kinh lạc là đường tuần hoàn của khí huyết đi nuôi dưỡng toàn thân, duy trì chức năng sinh lý của cơ thể và bảo vệ cơ thể chống lại ngoại tà.

-5%
10.990.000
Mua
-9%
Bán chạy

Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng

[Wonder MF508N] Máy vật lý trị liệu Wonder MF5-08N (New)

3.290.000
-6%

Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới

[MPT8-12] Máy vật lý trị liệu đa năng MPT8-12

3.490.000
Mua
BH 20 năm
Mua

+ Kinh lạc ở trong đi vào tạng phủ, ở ngoài đi ra cơ bì kết nối cơ thể thành một khối thống nhất.

– Về bệnh lý: Kinh lạc là nơi tà bệnh xâm nhập vào cơ thể và truyền từ nông vào sâu (khi bệnh nặng dần) hoặc truyền từ sâu ra nông (khi bệnh nhẹ dần).

– Về chẩn đoán: Kinh lạc là nơi phản ánh sự thay đổi bệnh lý của cơ thể, do đó dựa vào sự thay đổi đó ta có thể chẩn đoán bệnh.

– Về điều trị: Kinh mạch là nơi chứa có huyệt, thông qua đó ta có thể kích thích vào cơ thể để chữa bệnh.

2. Đại cương về huyệt.

2.1. Khái niệm:

Huyệt là nơi kinh khí và khí của tạng phủ đến và đi ra ngoài cơ thể, là nơi dùng để áp dụng các thủ thuật kích thích để chữa bệnh.

2.2. Phân loại:

Huyệt được chia thành 3 loại:

– Kinh huyệt: là các huyệt nằm trên 12 đường kinh chính và 2 mạch nhâm đốc. Tổng số có trên 371 tên huyệt, hai bên có 610 huyệt.

– Kinh kỳ ngoại huyệt: là những huyệt ngoài kinh, không nằm trên các kinh mạch trên, theo các tài liệu cổ có khoảng gần 200 huyệt ngoài kinh.

– A thị huyệt: là huyệt lấy luôn ở chỗ đau, nên có vị trí không nhất định.

2.3. Một số kinh huyệt đặc biệt:

– Huyệt nguyên: là huyệt tập trung nhiều khí huyết nhất của một đường kinh. Mỗi đường kinh chính có một nguyên huyệt.

– Huyệt lạc: là một huyệt trên đường kinh có liên quan với đường kinh biểu lý với đường kinh đó. Có tất cả 15 huyệt lạc.

– Huyệt du: là 12 huyệt tương ứng với 12 tạng phủ, nằm trên kinh Bàng quang sau lưng.

– Huyệt mộ: là 12 huyệt tương ứng với các tạng phủ nằm trên các đường kinh đi qua ngực bụng.

– Huyệt khích: là huyệt trên một đường kinh có những thay đổi cảm giác (đau, chướng) khi tạng phủ hay đường kinh mang tên tạng phủ có bệnh.

– Huyệt bát hội: gồm 8 huyệt, mỗi huyệt là nơi tụ hội một chức năng chính của cơ thể là: khí, huyết, tạng, phủ, cốt, tủy, cân, mạch.

– Huyệt hội: là nơi gặp nhau của 2 đường kinh trở lên.

– Huyệt ngũ du: là 5 huyệt của một đường kinh, nằm ở vị trí từ khuỷu tay hay đầu gối trở xuống, được phân loại theo tác dụng và vận dụng theo lý luận ngũ hành:

          + Huyệt hợp: là nơi dòng nước chảy vào.

          + Huyệt kinh: nơi dòng nước đi qua.

          + Huyệt du: nơi nước dồn lại.

          + Huyệt huỳnh: nơi dòng nước chảy xiết.

          + Huyệt tỉnh: nơi dòng nước đi qua.

Là những huyệt rất quan trọng trong chữa bệnh.

+ Ngũ du huyệt của 6 kinh âm (huyệt du trùng với huyệt nguyên):

Huyệt, ngũ hành

Kinh

Tỉnh

Mộc

Huỳnh

Hỏa

Du (Nguyên)

Thổ

Kinh

Kim

Hợp

Thủy

Phế

Thiếu thương

Ngư tế

Thái uyên

Kinh cừ

Xích trạch

Tỳ

ẩn bạch

Đại đô

Thái bạch

Thương khâu

Âm lăng tuyền

Tâm

Thiếu xung

Thiếu phủ

Thần môn

Linh đạo

Thiếu hải

Thận

Dũng tuyền

Nhiên cốc

Thái khê

Phục liêu

Âm cốc

Tâm bào

Trung xung

Lao cung

Đại lăng

Giản sử

Khúc trạch

Can

Đại đôn

Hành gian

Thái xung

Trung phong

Khúc tuyền

+ Ngũ du huyệt và nguyên huyệt của các kinh dương:

Huyệt, ngũ hành

Kinh

Tỉnh

Kim

Huỳnh

Thủy

Du

Mộc

Nguyên

Kinh

Hỏa

Hợp

Thổ

Đại trường

Thương dương

Nhị gian

Tam gian

Hợp cốc

Dương khê

Khúc trì

Vị

Lệ đoài

Nội đình

Hãm cốc

Xung dương

Giải khê

Túc tam lý

Tiểu trường

Thiếu trạch

Tiên cốc

Hậu khê

Uyển cốt

Dương cốc

Tiểu hải

Bàng quang

Chí âm

Thông cốc

Thúc cốt

Kinh cốt

Côn lôn

Uỷ trung

Tam tiêu

Quan xung

Dịch môn

Trung chữ

Dương trì

Chi câu

Thiên tỉnh

Đởm

Túc khiếu âm

Hiệp khê

Túc lâm khấp

Khâu khư

Dương phụ

Dương lăng tuyền

2.4. Tác dụng của huyệt.

– Sinh lý: Huyệt liên hệ chặt chẽ với kinh mạch và tạng phủ. Huyệt và hệ kinh mạch tuần hoàn khắp cơ thể nhu nhuận nuôi dưỡng mọi tạng phủ, giúp cho âm dương cân bằng, hư thực điều hòa, kinh mạch thông suốt, chính khí vững, tà khí không xâm lấn.

– Bệnh lý: Huyệt là cửa ngõ xâm nhập của tà khí lục dâm khi chính khí suy, tấu lý sơ hở.

+ Khi một tạng hay một kinh lạc bị bệnh thường có những biểu hiện ra ở những huyệt tương ứng.

+ Huyệt là nơi phản ánh trực tiếp những biến đổi bệnh lý, dựa trên những biến đổi đó để chẩn đoán bệnh của kinh và tạng phủ.

– Phòng và chữa bệnh: Bằng những kích thích trên huyệt với lượng kích thích phù hợp với bệnh, cơ thể qua đó điều chỉnh lại những hoạt động bình thường về sinh lý mà người xưa gọi là điều khí.

2.5. Cách xác định vị trí huyệt:

Đại cương châm cứu

Hình 5.1. Cách xác định thốn tự thân

– Lấy huyệt theo các mốc giải phẫu: như cơ, gân, xương, thần kinh.

– Lấy huyệt theo quan niệm trong ngoài của mô hình châm cứu cổ điển: người đứng thẳng, tay duỗi, lòng bàn tay hướng ra trước.

– Đơn vị đo lường: theo thốn tự thân, là khoảng cách giữa chỗ tận cùng hai mép da của hai nếp gấp ngón tay giữa khi ngón này co chạm đầu ngón với đầu ngón tay cái. Có thể lấy bề ngang của 4 khoát ngón tay là chiều dài 3 thốn.

(Lưu ý: Việc đáp ứng với các liệu trình điều trị, máy, thiết bị trợ giúp là khác nhau tùy thuộc cơ địa mỗi người !
Những thông tin y học trên website chỉ mang tính tham khảo, bạn không được tự ý áp dụng nếu chưa được sự chỉ dẫn của thầy thuốc !)

-5%
10.990.000
Mua
-9%
Bán chạy

Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng

[Wonder MF508N] Máy vật lý trị liệu Wonder MF5-08N (New)

3.290.000
-6%

Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới

[MPT8-12] Máy vật lý trị liệu đa năng MPT8-12

3.490.000
Mua
BH 20 năm
Mua
DMCA.com Protection Status