Chấn thương
Chiến lược phòng ngừa chấn thương
Sau khi đã xem xét việc phân loại các chấn thương thể thao, các yếu tố tâm lý thúc đẩy, các yếu tố chung về sức khỏe và về dinh dưỡng và các đặc điểm của hệ cơ xương, giờ đây chúng ta sẽ lưu ý đến một chiến lược tổng thể phòng ngừa chấn thương và thành phần của chiến lược đó được liệt kê dưới đây:
- Xác định các yêu cầu của hoạt động.
- Theo dõi một bảng câu hỏi về các yếu tố có nguy cơ.
- Sàng lọc người liên quan đến các yêu cầu hoạt động.
- Lập kế hoạch tập luyện dựa trên việc sàng lọc đó.
- Khởi động và duỗi
- Huấn luyện
- Nghỉ xả hơi
- Đánh giá lại và sửa đổi chương trình như đã chỉ dẫn
Xác định nhiệm vụ
Cần xác định các yêu cầu của hoạt động thể thao bao gồm các lực, tốc độ và độ mềm dẻo cần có. Các ngẫu lực xoắn bắp thịt đẳng trắc ở một vị trí khớp nối không bắt đầu thỏa mãn được các yêu cầu đặt lên cơ bắp ở những tốc độ, những vị trí hoặc những tương tác khác nhau với các cơ bắp khác. Số đo ngẫu lực xoắn của những lần gắng sức tối đa đồng tâm không liên quan tới các yêu cầu lệch tâm phải đáp ứng khi phát bóng chày (duỗi và khép vai) hoặc trượt băng (duỗi đầu gối và háng).
Vì tập luyện mang tính chất đặc thù với thành tích cho nên việc xác định nhiệm vụ trong bất kỳ một môn thể thao nào đều là việc quyết định để đánh giá và hoạch định môn chơi an toàn và có ích. Cần phải biết nhiều hơn nữa về các yêu cầu của nhiều hoạt động thể thao khác nhau. Tuy còn phải cố gắng nghiên cứu nhưng những gì đã hoàn thành được nhờ tiêm chủng thì mai đây cũng sẽ hoàn thành được đối với việc tập luyện dự phòng.
Việc xác định các stress liên quan đến hoạt động cũng thích hợp để xác định xem một cá nhân có thể đáp ứng với các stress đó không hoặc để triển khai các kế hoạch dàn xếp hoặc thích ứng với stress. Chẳng hạn dùng nút lỗ tai khi ồn quá, hoặc tránh thi đấu trong thời kỳ kiểm tra vì stress xúc cảm kèm theo căng cơ gây mệt mỏi.
Bảng câu hỏi về yếu tố có nguy cơ
Trước khi sàng lọc toàn diện, một bảng câu hỏi về yếu tố nguy cơ nên được thầy thuốc thiết kế nhằm tránh tổn thương do một vài khoản mục sàng lọc gây ra chẳng hạn nghiệm pháp phục hồi nhịp tim hoặc chạy 12 phút.
Sàng lọc
Một thử nghiệm sàng lọc trước mùa thi đấu cần bao gồm các số đo về tình trạng tim mạch, mỡ trong cơ thể, lực cơ bắp, độ mềm dẻo tư thế và sự sắp xếp ngay ngắn các bộ phận, sự cân bằng, cảm giác, sự phối hợp và khả năng cảm nhận. Việc đánh giá chính xác trước hoạt động cũng như việc sàng lọc bắt đầu trước thi đấu, phụ thuộc vào sự hiểu biết những nhu cầu cần có của một môn thể thao. Sự hiểu biết như vậy sẽ chỉ rõ những nghiệm pháp đặc thù hơn như là các phép đo ngẫu lực xoắn đồng tâm hay lệch tâm, thành tích chuỗi mở hay chuỗi đóng, thời gian phản ứng và tốc độ co rút cơ. Người ta đã công bố những thí dụ hay về các dạng sàng lọc (Eggart và CS, 1985) song mỗi cơ sở cần triển khai phần mình, đặc thù cho nhu cầu và khả năng của riêng mình.
Cũng cần phải xem xét các yếu tố toàn thân. Tiền sử có tính chất quyết định. Chẳng hạn có người đánh giá tăng các lực tiếp xúc của khớp đầu gối lên 350% và sự thoái hóa sụn khớp do tính toán như vậy sẽ xấu hơn 3 lần nếu có sự thiếu hụt trong dây chằng chữ thập trước (Lynch và CS, 1983). Rất cần phải xét đến tuổi tác. Cả vận động viên trẻ hơn và già đều cần phải tính đến những thuộc tính thể lực. Những tế bào và mô đang trưởng thành nhanh của trẻ đều dễ bị tổn thương nhất. Các cấu trúc khớp và sụn hành xương đang trưởng thành đặc biệt nhạy cảm và những điểm yếu đó càng tăng lên do dinh dưỡng kém, mất thăng bằng các tuyến, mất thăng bằng cơ – xương hoặc biến dạng xương (Jesse, 1977).
Cần thực hiện việc tuyển chọn trước thi đấu ít nhất 4-6 tuần lễ vì cần thời gian để luyện tập.
Hiểu biết loại hình nhân cách cũng rất quan trọng. Người ta viết nhiều về vận động viên có khuynh hướng dễ chấn thương (Yoot, 1967) và cho rằng tính hung bạo, giận dữ, mất bình tĩnh, hay gây gổ với nhà chức trách và nhu cầu tự phạt đều là một số nét góp phần gây chấn thương. Huấn luyện viên và vận động viên được thông tin, sẽ có khả năng tốt hơn để hiểu biết và do đó có thể sửa đổi những hành vi góp phần cho thương tích tiềm tàng.
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
Hàng ngày cần sàng lọc trước thi đấu. Vận động viên trước kia đã bị chấn thương, có sốt bất kỳ, stress quá mức hoặc mệt mỏi thì không nên tham gia hoạt động ở mức tối đa. Các cá nhân, cũng như huấn luyện viên, đều có trách nhiệm tìm kiếm sự sung sức tối đa trước khi tham gia. Sàng lọc trước thi đấu đòi hỏi sự đánh giá về môi trường: điều kiện nhiệt độ, sân bãi, phương tiện bảo vệ và quần áo thích hợp.
Xếp đặt kế hoạch huấn luyện
Khi đã xác định các yêu cầu cơ bản của môn thể thao hay hoạt động thích hợp, và đã đánh giá năng lực và đặc tính cá nhân rồi thì có thể lập kế hoạch huấn luyện. Tình trạng tim mạch kém, cơ bắp thít chặt hoặc cơ bắp yếu, kém bền bỉ, tư thế xấu, thói quen dinh dưỡng không tốt và một thái độ phản kháng đều không đem lại hiệu quả. Liệt kê danh sách các lĩnh vực sẽ nói đến, và chú ý xem thích hợp với môn thể thao nào. Bao gồm vào đó những khía cạnh của các yêu cầu về thể thao như các động tác làm mẫu và trình tự thời gian. Một sự kiện thể thao lặp lại cần thiết đóng lại trong một thời gian và trong trình tự hoạt động thích hợp của cơ bắp. Xem trong bảng liệt kê cái gì phải được ưu tiên và xác định mục tiêu cũng như khung thời gian. Chẳng hạn nếu người vận động viên chạy vượt chướng ngại đường trường hay việt dã mà gân kheo bó khít thì kéo duỗi gân kheo sẽ là ưu tiên. Xác định rằng trong vòng 2 tuần lễ, người ấy phải đạt được trong vòng 10° nếu đo bằng cách nâng kéo một chân. Mỗi một tiêu điểm trong bản kế hoạch đều phải có mục tiêu và khung thời gian. Sau đó phải thường xuyên kiểm tra lại xem các mục tiêu đã đạt chưa và có vấn đề gì mới đặt ra.
Khởi động và duỗi
Nhất thiết phải khởi động trước khi dự bất kỳ một môn thể thao nào và trước khi thực hiện một kế hoạch đã vạch ra. Trước một hoạt động có yêu cầu về thể lực thì phải khởi động 20 phút.
Khi bắp thịt đã được khởi động thì phải duỗi chậm. Không được lấy duỗi cơ thay cho khởi động. Trên đùi sau của thỏ, Safran đã chứng minh rằng khởi động làm tăng nhiệt độ của các mô và cho phép kéo dài các cơ bắp đa khớp nhiều hơn (Safran và CS, 1988). Có thể khởi động bằng tập nhịp điệu nhẹ nhàng như dậm chân tại chỗ hoặc bài tập dẻo dai dùng tạ nhẹ hoặc đạp xe tại chỗ. Mục đích là tăng nhiệt độ bên trong để giảm độ dính trong bắp thịt. Nếu độ dính cao, sức kháng của bắp thịt được kéo dài ra và càng gắng sức lệch tâm đòi hỏi nhiều cố gắng và lực hơn, nên tăng khả năng chấn thương bên trong.
Một nhóm cơ bắp chính đều phải kéo dài tới mức độ tận cùng bình thường. Tối thiểu là nắm kéo vài chục lần. Động tác nảy và kéo kiểu đường đạn là có hại và vô tác dụng. Các chương trình tập duỗi đặc biệt nhằm vào các cơ xác định là bị thít chặt hoặc ngắn khi đánh giá bằng sàng lọc trong chương trình tập luyện chứ không phải trong thời kỳ khởi động.
(Lưu ý: Việc đáp ứng với các liệu trình điều trị, máy, thiết bị trợ giúp là khác nhau tùy thuộc cơ địa mỗi người !
Những thông tin y học trên website chỉ mang tính tham khảo, bạn không được tự ý áp dụng nếu chưa được sự chỉ dẫn của thầy thuốc !)
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
- 1
- 2
