Chấn thương
Chuyển hoá của xương
Sinh lý học xương
Bộ xương gồm có các thành phần hữu cơ và vô cơ. Thành phần hữu cơ, 30%, bao gồm chất tạo keo, glucoprotein, phosphoprotein, mucopolysaccharid hoặc glycosaminoglycan (GAG) và lipid.
Thành phần vô cơ (70%), gồm chủ yếu là các tinh thể hydroxyapatit (Ca10(PO4)6(OH)2) có tính chất vật lý của gốm sứ và thành tố quan trọng nhất là calci. Hàng ngày cần sử dụng 800mg calci. Số lượng cần dùng được đề nghị khác nhau tùy từng nước. Lúc có thai và cho con bú thì yêu cầu nhiều hơn. Sự mất xương ở người già phụ thuộc tuổi tác có thể giảm đi nếu đề nghị cho dùng tăng calci, 1000mg mỗi ngày trở lên. Mặt khác, sự thiếu hụt calci khiến phải huy động đến calci trong bộ xương… bằng calci nội môi ưu tiên trước hết ở nồng độ trong huyết tương.
Magnesium, … cũng như các khoáng chất khác đều là thành phần vô cơ của xương.
Bộ xương có khả năng tái tạo duy nhất trong suốt cuộc đời. Sự mất đi do hủy cốt bào diễn ra liên tục cùng với sự tạo thành xương từ nguyên bào xương (Hình 4.3). Sự tái tạo máu tổ chức rất tốt này diễn ra trong những đơn vị nhỏ bé gọi là đơn vị chuyển hóa cơ bản (basic metabolic unit – BMU). Về khả năng này, xương khác các mô liên kết khác trong cơ thể.
Hình 4.3. Hình vẽ sơ lược một số giai đoạn tái tạo xương.
Xương mảnh vụn hấp thu lại và nguyên bào xương kết lại thành xương mới. Hình vẽ trình bày một đơn vị chuyển hóa cơ bản.
(a) Giai đoạn nghỉ; (b) Hấp thu lại; (c) Tạo xương và (d) Giai đoạn nghỉ.
Các nguyên bào xương có một số lượng lớn các thụ thể ví dụ thụ thể estrogenm progesteron, hormon cận giáp (PTH) và các hormon khác. Cũng có những thụ thể khác đối với nhiều yếu tố tăng trưởng khác nhau. Các mảnh xương thì có ít thụ thể và được điều chỉnh từng phần bởi các nguyên bào xương. Sự tái hấp thu của xương được kích thích do mặt ngoài của xương bị bộc lộ không có các tế bào lót.
Tế bào xương là những tế bào trưởng thành nằm trong xương. Chúng có tuổi thọ cao tới hai mươi năm hoặc hơn nữa. Chúng cũng tham gia việc tái tạo như đã nói trên.
Có lúc tới khoảng 5% xương ở trong giai đoạn tái tạo.
Sự chuyển hóa bình thường
Trong cuộc đời, khối lượng xương thay đổi. Lúc thơ ấu và lúc thiếu niên thì tăng khối lượng, ở tuổi trưởng thành thì đạt tới điểm đỉnh. Có một vài chỗ còn tranh cãi là liệu có một điểm đỉnh thật sự về khối lượng xương hay chỉ có một miền cao ở khoảng 20-25 tuổi đến 35-40 tuổi. Dẫu sao từ điểm cực đại đó có sự mất xương bắt đầu từ tuổi 35, mà ở phụ nữ thì có một giai đoạn nhanh bắt đầu lúc mãn kinh. Hàng năm phụ nữ mất đi 1-2%.
Đàn ông cũng có sự suy thoái tương tự về khối lượng xương, song bắt đầu chậm hơn ít nhiều vào khoảng tuổi 45 và tỷ lệ ít hơn phụ nữ một chút, hàng năm 0,5-1% (Hình 4.4). Khối lượng xương cực đại trong đời người ở đàn ông cao hơn so với đàn bà. Lý do là tác động của hormon sinh dục chủ yếu là testosteron, khối lượng cơ và khối lượng cơ thể lớn hơn, gây ra sự tăng tải lên bộ xương.
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hình 4.4. Hàm lượng khoáng trong cuộc đời. Sự mất diễn ra nhanh chóng hơn giữa tuổi 45 và 65.
Ở tuổi mãn kinh, estrogen ở đàn bà bắt đầu suy thoái và tác động tích cực của hormon đó tới bộ xương bắt đầu biến mất.
(Lưu ý: Việc đáp ứng với các liệu trình điều trị, máy, thiết bị trợ giúp là khác nhau tùy thuộc cơ địa mỗi người !
Những thông tin y học trên website chỉ mang tính tham khảo, bạn không được tự ý áp dụng nếu chưa được sự chỉ dẫn của thầy thuốc !)
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
