Đại cương Phục hồi chức năng
Đại cương vận động
II. Các rối loạn vận động và phương pháp lượng giá.
1. Rối loạn vận động do nguyên nhân thần kinh.
1.1. Do tổn thương thần kinh trung ương.
– Khi các neuron vận động ở vỏ não hoặc đường dẫn truyền vận động ở trung ương bị tổn thương thì> mệnh lệnh để điều khiển hoạt động của cơ không được phát ra hoặc bị tắc nghẽn làm cho cơ bị liệt, trong khi đường dẫn truyền ngoại vi và cơ vẫn bình thường. Trong giai đoạn đầu, cơ chưa bị teo trương lực cơ tăng, cơ chỉ teo ở giai đoạn muộn do không được vận động trong thời gian dài.
– Một số phương pháp lượng giá vận động:
+ Khám các phản xạ:
* Phản xạ gân xương tăng.
* Phản xạ bó tháp (+).
1.2. Do tổn thương thần kinh ngoại vi.
– Tổn thương thần kinh ngoại vi cũng làm gián đoạn xung động thần kinh đến cơ, nhưng đồng thời cũng làm gián đoạn cả sự dẫn truyền thần kinh cảm giác, do đó làm liệt cơ và mất cảm giác vùng thần kinh tổn thương đó chi phối.
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
Thiết bị điều trị nhiệt
[GoldLife GL16] Máy vật lý trị liệu đa năng GoldLife GL-16 phiên bản mới
– Đặc điểm của liệt do tổn thương thần kinh ngoại vi:
+ Sức cơ và trương lực cơ đều giảm, cơ bị teo rất nhanh. Khám teo cơ bằng cách đo chu vi vòng chi, so sánh với bên lành hoặc với các chỉ số có sẵn.
+ Phản xạ gân xương giảm, phản xạ bệnh lý bó tháp (-).
2. Rối loạn vận động cơ.
2.1. Liệt cơ.
Liệt cơ là tình trạng giảm hoặc mất khả năng co rút của cơ. Để đánh giá tình trạng liệt cơ, người ta tiến hành lượng giá bằng phương pháp thử sức cơ bằng tay. Đó là phương pháp xác định khách quan khả năng của người bệnh điều khiển một cơ hoặc một nhóm cơ nhất định hoạt động.
– Mục đích, ý nghĩa:
+ Chẩn đoán tình trạng cơ.
+ Làm cơ sở cho việc tái rèn luyện cơ.
+ Đánh giá mức độ tiến triển khi điều trị.
– Hệ thống thử cơ:
+ Dấu hiệu co cơ: phát hiện bằng mắt thường hoặc sờ.
+ Khả năng hoạt động của khớp.
+ Lực cản ngoại vi.
– Các bậc thử cơ:
Thử sức cơ bằng tay chia sức cơ thành 6 độ như sau:
Độ | Khả năng vận động của cơ |
Độ 0 | Hoàn toàn không còn cử động co cơ. |
Độ 1 | Còn nhìn thấy cử động được ở ngọn chi, hoặc sờ thấy sự co cơ |
Độ 2 | Có thể cử động được khớp nếu loại bỏ trọng lực của đoạn chi thể |
Độ 3 | Có thể cử động thắng được trọng lực của chi thể |
Độ 4 | Có thể cử động thắng được lực cản nhẹ |
Độ 5 | Có thể cử động thắng được lực cản mạnh hoặc cử động bình thường |
– Nguyên tắc:
+ Người bệnh tư thế thoải mái, dễ thực hiện động tác.
+ KTV ở tư thế thuận lợi để thao tác và tạo lực cản.
+ Có kiến thức về các mốc giải phẫu và chức năng.
+ Giải thích rõ phương pháp để bệnh nhân hợp tác vận động.
2.2. Thay đổi trương lực cơ.
Trương lực cơ là tình trạng chuẩn bị của một cơ khi bị kéo giãn.
+ Tăng trương lực: sẽ gây co thắt cơ, dẫn đến tư thế bất thường và không làm được các động tác riêng biệt.
+ Giảm trương lực: làm giảm khả ngăng vận động chủ động, mất phối hợp các cơ, mất sẵn sàng để phản ứng nhanh khi cần thiết, có thể làm khớp bị kéo giãn quá mức.
2.3. Teo cơ.
Là tình trạng khối lượng cơ, lượng cơ tương, hàm lượng protein, glycogen, ATP đều giảm, trong khi số lượng các sợi cơ trong bắp cơ không thay đổi. Teo cơ xảy ra do tình trạng bất động lâu dài, nằm lâu, liệt thần kinh, trong một số bệnh lý như bệnh nhược cơ, bệnh Beri-Beri… Khám độ teo cơ bằng phương pháp đo chu vi vòng chi ở chỗ cơ cao nhất, so sánh với bên lành hoặc với chỉ số sinh lý chung.
(Lưu ý: Việc đáp ứng với các liệu trình điều trị, máy, thiết bị trợ giúp là khác nhau tùy thuộc cơ địa mỗi người !
Những thông tin y học trên website chỉ mang tính tham khảo, bạn không được tự ý áp dụng nếu chưa được sự chỉ dẫn của thầy thuốc !)
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
Thiết bị điều trị nhiệt
[GoldLife GL16] Máy vật lý trị liệu đa năng GoldLife GL-16 phiên bản mới
- 1
- 2
