Định lượng đồng thời dexamethason acetat betamethason và prednisolon bằng sắc ký lỏng hiệu năng cao để kiểm tra một số chế phẩm đông dược

Thuốc đông dược được cho là những thuốc tương đối an toàn, ít tác dụng phụ nên được nhiều người tin tưởng sử dụng. Tuy nhiên, nhược điểm của thuốc là tác dụng thường chậm. Lợi dụng tâm lý này của người sử dụng, một số cơ sở sản xuất thuốc đông dược đã trộn lẫn thuốc tân dược vào chế phẩm đông dược để tạo ra được tác dụng nhanh, tuy nhiên người sử dụng vẫn tin là an toàn do loại tân dược trộn quan sát khó có thể phát hiện. Trong các loại tân dược, nhóm thuốc glucocorticoid (GC) là được sử dụng nhiều hơn cả. Đặc biệt là hoạt chất dexamethason acetat (DA), betamethason (BE) và prednisolon (PR) vì chúng có tác dụng chống viêm mạnh, dễ kiếm và rẻ tiền. Ở nước ta, đã có một số nghiên cứu về phát hiện GC trong chế phẩm đông dược [1, 2]. Nếu áp dụng mỗi quy trình này để kiểm tra từng GC sẽ gây tốn kém cả về thời gian và vật chất. Thực tế đòi hỏi cần có một quy trình phân tích đồng thời nhiều GC trong chế phẩm đông dược. Vì vậy, chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm mục tiêu: Định lượng đồng thời dexamethason acetat, betamethason và prednisolon bằng HPLC để kiểm tra một số chế phẩm đông dược.

TÓM TẮT

Nghiên cứu xây dựng quy trình định lượng đồng thời đồng thời dexamethasone acetate (DA), betamethasone (BE) và prednisolone (PR) bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC). Điều kiện HPLC: cột sắc ký Gemini C18 (250 x 4,6 mm, 5 µm), detector UV, pha động ACN:H2O (45:55, v/v), tốc độ dòng 1,5 ml/phút, thể tích bơm mẫu 10 µl. Quy trình định lượng này đã được thẩm định đầy đủ. Trong khoảng 5 – 200 µg/ml, diện tích peak và nồng độ có tương quan tuyến tính với hệ số tương quan ~ 1. Giới hạn định lượng của 3 chất DA, BE và PR lần lượt là 1,0 µg/ml, 0,5 µg/ml và 0,5 µg/ml. Độ chính xác < 2%. Độ đúng 92 – 100%. Quy trình này hoàn toàn có thể ứng dụng để kiểm tra DA, BE và PR trong các chế phẩm đông dược trên thị trường.

* Từ khóa: Glucocorticoid; Dexamethason acetat; Betamethason; Prednisolon; Sắc ký lỏng; Thuốc đông dược.

Simultaneous determination of dexamethasone acetate, betamethasone and prednisolone in herbal medicines by HPLC

Summary

A HPLC method for the simultaneous determination of 3 glucocorticoids (dexamethasone acetate, betamethasone and prednisolone) in herbal medicines was validated. Using acetonitrile and water as the mobile phase, Gemini C18 (250 x 4.6 nm, 5 µm) column, UV detection at 240 nm and flow at 1.5 ml/min, the glucocorticoids were separated satisfactorily within 12 minutes. The quantitation limits of dexamethasone acetate, betamethasone and prednisolone were about 1.0 µg/ml, 0.5 µg/ml and 0.5 µg/ml, respectively. The calibration curve of each glucocorticoid had a correlation coefficient close to 1. The precisions were all less than 2%. The recovery rates of extraction were 92 – 100% for all glucocorticoids. This method can be used to detemine dexamethasone acetate, betamethasone and prednisolone simultaneously in herbal medicines.

* Key words: Glucocorticoid; Dexamethasone acetate; Betamethasone; Prednisolone; HPLC; Herbal medicines.

Tải về >>