Phẫu thuật
Nguyên tắc tạo thăng bằng trong thay khớp gối toàn phần
4. Độ dày xương cắt khi thay khớp gối:
Theo nguyên tắc thì độ dày xương chày được cắt dựa vào phía mâm chày ít bị tổn thương và độ dày lát cắt tương đương bề dầy của phần mâm chày của khớp nhân tạo. Nguyên tắc này đôi khi cũng thay đổi cho phù hợp biến dạng mà không thể điều chỉnh bằng phương pháp giải phóng mô mềm. Ví dụ cần phải cắt thêm đầu xa xương đùi khi có biến dạng co rút khớp gối. mỗi millimeter cắt thêm sẽ chỉnh được 4° co rút gấp.
Ngoài ra PTV còn phải biết cấu trúc của từng loại khớp nhân tạo.
Trường hợp dùng khớp PFC-SIGMA của Depuy: Khoảng “Extension gap” rộng hơn “Flexion gap” 1mm. Dùng cho các sizes cho đến size số 5
- Extension gap : là 17mm = 9mm đầu xa xương đùi + 8mm mâm chày
- Flexion gap :là 18mm = 8mm mặt sau đùi + 8mm mâm chày
Trường hợp dùng mẫu PFC-RP thì dầy tối thiểu mâm chày là 10mm, do đó khoảng duỗi tối thiểu là 19mm và khoảng gấp tối thiểu là 18mm.
5. Một số vấn đề lưu ý:
5.1. Về chỉnh độ xoay
Độ xoay của chày và đùi mà không phù hợp thì gây mất thăng bằng khớp hệ quả là khớp chè đùi mất vững và liner sẽ bị mau mòn.
5.2. Sự xoay của đùi:
Yêu cầu là phải chỉnh sao cho phần đùi song song phần mâm chày ở tư thế gối gấp 90° như đã mô tả ở phần trên. Sau khi cắt mâm chày đúng và làm thăng bằng dây chằng, sau đó chỉnh trục xuyên mỏm trên lồi cầu đùi (đường TEA : Trans-Epicondylar Axis) cho song song mặt cắt mâm chày. Tuy nhiên việc xác định mốc của TEA tương đối khó vì các lý do :
- Rảnh đùi hẹp do lồi cầu ngoài bị kém phát triển hoại bị tiêu xương
- Osteophytes làm khó xác định các điểm mốc. Thường thì mỏm trên lồi cầu ngoài thì dễ nhận ra hơn là mỏm trên lồi cầu trong.
Hình 4: Chỉnh mặt cắt sau lồi cầu xoay ngoài 3°, tư thế gối gấp 90°
5.3. Vấn đề biến dạng khớp:
Biến dạng nặng kiểu Varus hay Valgus hay gây mất nhiều xương của mâm chày. Nếu cắt xương căn cứ vào chỗ thấp nhất của mâm chày sẽ dẫn đến các vấn đề sau :
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
- Không tương xứng giữa phần khớp của đùi và chày : Do cắt nhiều xương của mâm chày làm kích thước của phần khớp chày nhỏ lại so với phần đùi. Cho dù hầu hết các nhà sản xuất đều cho rằng phần khớp của chày và đùi có thể chênh lệch, tuy nhiên sự khác biệt về kích cở mâm chày và đùi dẫn đến chất lượng tiếp xúc khớp nhân tạo bị suy giảm. Tốt nhất là nên tránh sự sai lệch này (It is best to avoid a mismatch of sizes).
- Cắt mâm chày thấp có thể làm phần khớp của mâm chày cấn vào chỏm xương mác. Cho nên tác giả khuyên nên bù đấp phần khuyết hơn là cắt thấp xuống (Build-up rather than Resect down).
5.4. Về thăng bằng mô mềm:
PTV thường phải thực hiện giải phóng mô mền để làm thăng bằng khớp. Khi giải phóng mô mềm quá mức có thể gây hậu quả sau:
- “Flexion gap” bị mở rộng, khi ấy phải bù trừ bằng cắt phần xa xương đùi và phẫu thuật mô mềm để tạo cân bằng hai khoảng Flexion và Extension gap.
- Khớp mất vững
- Hậu phẫu bị chảy máu và đau
- Hình thành sẹo và gây hạn chế vận động khớp
Do đó cần thận trọng khi giải phóng mô mềm, chỉ nên thực hiện mức độ vừa đủ.
(Lưu ý: Việc đáp ứng với các liệu trình điều trị, máy, thiết bị trợ giúp là khác nhau tùy thuộc cơ địa mỗi người !
Những thông tin y học trên website chỉ mang tính tham khảo, bạn không được tự ý áp dụng nếu chưa được sự chỉ dẫn của thầy thuốc !)
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
