Cơ xương khớp
Điều trị viêm xương khớp như thế nào?
(ĐTĐ) – Có hơn 100 loại bệnh cơ xương khớp. Bệnh cơ xương khớp phổ biến nhất là viêm xương khớp, còn gọi là thoái hoá khớp.
Gọi là ''viêm xương khớp'' bởi vì có hiện tượng viêm xảy ra ở các khớp như khớp gối, khớp háng, khớp ngón tay chân, khớp ở bàn tay chân, khớp ở gót chân, khớp ở cột sống… Còn gọi là ''thoái hoá khớp'' vì có tổn thương cơ bản là tình trạng thoái hoá sụn khớp.
Cơ chế gây viêm
Sụn khớp là lớp mô bao lấy dầu xương, dóng vai trò như lớp dệm bảo vệ, giúp giảm chấn dộng, tránh cọ xát hai dầu xương của khớp, giúp khớp vận dộng dễ dàng. Khi bị viêm xương khớp, có hai bệnh lý xảy ra: một là phản ứng viêm gây dau dớn, có khi không chịu nổi ở người bệnh; hai là các phản ứng viêm kéo dài dưa dến tổn thương thứ phát như viêm nang hoạt dịch phản ứng gây rối loạn thoái hoá ở khớp, cuối cùng là làm người bệnh mất khả năng vận dộng.
Viêm là phản ứng của cơ thể tìm cách loại trừ tác nhân gây viêm. Trong viêm xương khớp, tác nhân gây viêm là các sản phẩm sinh ra từ rối loạn thoái hoá khớp. Để loại trừ tác nhân gây viêm, cơ thể sản sinh ra những chất sinh học như histamin, prostaglandin, leucotrien… làm cho chỗ viêm có triệu chứng sưng, nóng, dỏ, dau và nhất là lôi cuốn các tế bào bạch cầu dến dể ''dọn sạch'' tác nhân gây viêm. Trong phản ứng viêm gây dau như thế, người ta quan tâm dến sự xuất hiện các chất sinh học gây viêm, dặc biệt là các prostaglandin. Nếu ngăn chận dược sự xuất hiện các prostaglandin gây viêm (phân biệt với prostaglandin bảo vệ niêm mạc dạ dày), tức ức chế sự tổng hợp chất sinh học này trong cơ thể thì sẽ khống chế dược viêm và làm giảm dau do viêm.
Thuốc và thực phẩm chức năng
Để chữa viêm xương khớp, trị dau, người ta phải dùng các thuốc chống viêm giảm dau. Thuốc dược khuyên dùng dầu tiên là paracetamol, nhưng paracetamol chỉ hiệu quả với viêm xương khớp loại nhẹ. Khi bị dau từ trung bình trở lên, người ta bắt buộc dùng thuốc chống viêm không steroid (non-steroid anti-inflamatory drugs, viết tắt NSAID). Thuốc NSAID cổ diển như aspirin, diclofenac, ibuprofen… có tác dụng chống viêm giảm dau tốt nhưng lại gây nhiều tác dụng phụ có hại, dặc biệt là dau dạ dày, làm cho loét, thậm chí xuất huyết tiêu hoá.
Nguyên do là vì NSAID vừa ức chế sự tổng hợp prostaglandin gây viêm (thông qua ức chế hoạt dộng của enzyme có tên cyclooxygenase-2 viết tắt COX-2) vừa ức chế cả sự tổng hợp prostaglandin bảo vệ niêm mạc dạ dày – tá tràng (do ức chế hoạt dộng của enzyme COX-1).
Hiện nay, có một số thuốc NSAID mới gọi là thuốc ức chế chuyên biệt COX-2 chỉ ức chế sự tổng hợp prostaglandin gây viêm nên ít gây hại dạ dày như celecoxib, etoricoxib… Nhưng các thuốc NSAID mới này lại có nguy cơ gây bệnh tim mạch nhiều hơn (một thuốc là rofecoxib dã rút ra khỏi thị trường dược phẩm vì dược chứng minh gây hại tim mạch).
Trong chữa trị viêm xương khớp, có khi bác sĩ cho dùng thuốc glucocorticoid (gọi tắt corticoid) dạng tiêm, tiêm vào khớp gọi là tiêm nội khớp. Lưu ý, dây là chỉ dịnh phải dược bác sĩ tiêm dúng cách, vô trùng, dúng thời gian của liệu trình, nhằm làm giảm phản ứng viêm quá trầm trọng ở khớp, làm giảm sự tăng sinh màng hoạt dịch. Bác sĩ chỉ dịnh tiêm corticoid phải cân nhắc rất kỹ, nếu lạm dụng và tiêm không dúng sẽ gây tai biến nặng nề: nhiễm trùng khớp, hoại tử xương, thủng gân, teo da, teo cơ…
Ngoài dùng thuốc chống viêm giảm dau, người ta còn dùng thuốc hoặc chế phẩm làm chậm sự thoái hoá sụn khớp. Hiện nay, do các thuốc chính thức trị viêm xương khớp dễ gây tác dụng phụ có hại nên có khuynh hướng tìm các hợp chất thiên nhiên như glucosamin, chondroitin và collagen (hiện nay có chế phẩm collagen gọi là UC-II – viết tắt của undenatured type II collagen tức collagen týp 2 không biến tính) dể hỗ trợ trị viêm xương khớp. Cần lưu ý các sản phẩm vừa kể chỉ hỗ trợ chứ không dùng dơn thuần trị hoặc thay thế thuốc trị viêm xương khớp, bởi chúng thường là thực phẩm chức năng.
Đôi diều lưu ý
Người bị dau và sưng ở các khớp, nghi ngờ mình bị viêm xương khớp cần lưu ý: Tốt nhất nên dến bác sĩ chuyên khoa chấn thương chỉnh hình dể dược khám trực tiếp, xác dịnh nguyên nhân rồi cho hướng diều trị thích hợp. Bởi như dã nói, có hơn 100 loại bệnh cơ xương khớp, chỉ có bác sĩ thăm khám trực tiếp mới xác dịnh dược bệnh dể không có sự nhầm lẫn (như người bệnh không phải bị viêm xương khớp mà là bệnh viêm da khớp dạng thấp thì cách chữa trị hoàn toàn khác).
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
Nếu dược bác sĩ khám ghi dơn thuốc, phải dùng dúng, dùng dủ (không dư không thiếu) các thuốc ghi trong dơn và thực hiện tốt các lời chỉ dẫn. Đừng xem quảng cáo trên các phương tiện truyền thông hoặc nghe lời mách bảo của người không thuộc giới chuyên môn mà dùng thuốc hoặc chế phẩm nào dó ngoài các thuốc bác sĩ dã chỉ dịnh dùng.
Khi dang dùng thuốc, nếu bị phản ứng bất thường (tác dụng phụ có hại) nên ngưng ngay thuốc và di tái khám báo bác sĩ biết dể bác sĩ cho hướng xử trí. Không tự ý thay dổi thuốc hoặc dùng thêm thuốc tây, thuốc y học cổ truyền, hay thực phẩm chức năng mà không hỏi ý kiến bác sĩ diều trị.
* Giảng viên chính bộ môn dược lâm sàng, Khoa dược, Đại học Y dược TP.HCM
Theo Thế giới tiếp thị
(Lưu ý: Việc đáp ứng với các liệu trình điều trị, máy, thiết bị trợ giúp là khác nhau tùy thuộc cơ địa mỗi người !
Những thông tin y học trên website chỉ mang tính tham khảo, bạn không được tự ý áp dụng nếu chưa được sự chỉ dẫn của thầy thuốc !)
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
