Thông tin y học
Lạm dụng thủ thuật can thiệp trong điều trị: căn nguyên và hậu quả
(ĐTĐ) – Tại không ít bệnh viện lớn ở Đức, Mỹ, Thụy Sỹ, tình trạng lạm dụng điều trị, ”can thiệp bất kỳ” trong y học hiện đang ở mức báo động. Chỉ cần bệnh nhân kể bệnh là thấy hơi tức ngực, khó thở, bác sĩ liền cho đi chụp tim rồi chỉ định nong động mạch. Chỉ cần có những triệu chứng như ”đau bụng”, ”co thắt ruột” là bác sĩ sẽ rất sẵn lòng cho chuẩn bị ca phẫu thuật để cắt đi một bộ phận nào đó của cơ thể bệnh nhân như ruột thừa hay dạ con chẳng hạn.
Mục đích của ”can thiệp” là… tiền?
Tính trên đầu người, không một nước nào có số ca nong động mạch tim nhiều như ở Đức. Năm 2003, liệu pháp này được thực hiện 35.680 lần ở Đức, năm 2011 con số này đã leo lên đến 655.000 – tăng 18 lần. Nhờ đó, doanh số của Tập đoàn Herzkatheter AG (cung cấp thiết bị thực hiện liệu pháp này) cũng leo lên mức 530 triệu euro một năm. Có lẽ vì thế, người ta không hề ngạc nhiên khi thấy không ít bác sĩ vội vàng chỉ định cho bệnh nhân phải đi nong động mạch.
Điều đáng nói là, 1/3 trong số đó có trái tim hoàn toàn khỏe mạnh và hơn một nửa trong số đó đáng ra không cần phải thực hiện thủ thuật tốn kém này. Theo 4 công trình nghiên cứu được tiến hành tại Đức và Mỹ trên 6.400 bệnh nhân thì trong cuộc chiến chống xơ vữa động mạch, các liệu pháp mới như nong động mạch, phẫu thuật ghép thiết bị trợ tim…không hề hiệu nghiệm hơn các loại thuốc tim mạch kinh điển.
Bệnh nhân nào có một chế độ dinh dưỡng hợp lý, năng vận động, bỏ thuốc lá và uống đúng loại thuốc theo đơn bác sĩ, người đó làm được nhiều cho trái tim mình hơn là những gì mà các liệu pháp mang nặng tính kỹ thuật đem lại. Thế nhưng, giáo sư Eckart Leck thuộc Trung tâm Tim mạch Berlin giải thích: ”Nếu chỉ thực hiện dưới 1.000 ca mỗi năm thì không kinh tế, vì thế người ta phải cho nong mạch thật nhiều, cho đến khi số lượng đủ đem lại lợi ích kinh tế”.
Theo một tổng kết của tạp chí chuyên ngành Gastroenterology, Đức, có tới 20% số ca phẫu thuật là không cần thiết. Nhiều bệnh nhân đến bác sĩ chỉ với những triệu chứng như ”đau bụng”, ”co thắt ruột” cũng được bác sĩ sẵn lòng chỉ định lên bàn phẫu thuật để cắt đi một bộ phận nào đó của cơ thể họ mà không hề có cơ sở y học rõ ràng. Theo thống kê của tạp chí này, những người đến bệnh viện với những triệu chứng như vậy, tỷ lệ bị cắt túi mật là cao nhất, sau đó đến ruột thừa và dạ con.
Tại Đức, phẫu thuật đã trở thành phương pháp hay được áp dụng, nhất là trong điều trị những bệnh về cột sống. Trong vòng 5 năm qua, số người bị phẫu thuật đĩa đệm đã tăng hơn 50%. Thực ra, các bác sĩ phải cân nhắc hơn khi mổ xẻ cơ quan vào loại nhạy cảm nhất của cơ thể con người, vì không loại phẫu thuật nào để lại nhiều người tàn phế như phẫu thuật cột sống. Là những người trong cuộc, chính các bác sĩ nắm rõ hơn ai hết hậu quả khôn lường của phẫu thuật cột sống.
Trong một hội nghị về chủ đề cột sống tại Anh, người ta tiến hành thăm dò ý kiến của 220 bác sĩ đến dự hội nghị và nhận được kết quả là không một ai trong số họ sẵn sàng để cho đồng nghiệp mổ xẻ cột sống của mình. Kết quả trên đây càng khẳng định thực tế là rất nhiều loại thuốc men, liệu pháp được quảng cáo với bệnh nhân là ”tân tiến nhất, kết quả nghiên cứu mới nhất” thực ra lại bị đa số bác sĩ từ chối áp dụng cho chính mình hoặc người thân của họ.
Những thủ thuật can thiệp hiện đại liệu có mang lại hiệu quả tối ưu với người bệnh?
(Ảnh minh hoạ)
Bệnh nhân lúng túng…
Một vấn đề khó khăn được đặt ra là: Hầu hết các chương trình điều trị nhẹ nhàng, phi công nghệ cao thường ”không thiêng” đối với rất nhiều người. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng quá lãng phí, dẫn đến sự bùng nổ của những liệu pháp, thủ thuật mang nặng tính kỹ thuật, nhưng không hẳn đã có hiệu quả dụng trong điều trị. Tuy nhiên, một bệnh nhân ”người trần mắt thịt” thì làm sao có thể nhận diện được những gì bác sĩ kê đơn cho mình là không cần thiết, nhiều khi còn là vô bổ và có hại?
Nhóm nghiên cứu của GS. Richard Deyon (Trường đại học Washington – Mỹ) đã tiến hành nghiên cứu tình trạng ”can thiệp bất kỳ” trong y học dựa trên một căn bệnh rất phổ biến: đau lưng. Họ đưa cho các bác sĩ những chẩn đoán rõ ràng và yêu cầu bác sĩ đưa ra hướng điều trị. Thế nhưng, mỗi nhóm bác sĩ lại có một nhận định khác nhau: nhóm bác sĩ khớp cho rằng, cần phải làm các xét nghiệm nhất định vì theo họ trục trặc trong trao đổi chất là nguyên nhân; nhóm bác sĩ phẫu thuật thần kinh lại thấy cần phải chụp lưng bệnh nhân vì cho rằng đĩa đệm bị tổn thương là nguyên nhân gây ra đau lưng; trong khi đó các nhà thần kinh học cho rằng phải dùng phương pháp điện đồ để dò ra những dây thần kinh hoặc sợi cơ bị tổn thương. Lời bình luận của GS. Deyon: ”Không chỉ một mình bệnh nhân bị lúng túng mà cả các bác sĩ cũng rối trong mớ bòng bong ấy”.
GS. Gianfranco Domenighetti, Giám đốc Sở Y tế Tessin (Thụy Sỹ) đã cất công nghiên cứu, điều tra từ nhiều năm nay về các loại thuốc men, liệu pháp vô ích được áp dụng trong y học và đi đến kết luận, nếu bệnh nhân cũng được thông tin đầy đủ như bác sĩ thì chắc chắn điều đó sẽ làm cho công tác chăm sóc sức khỏe được thực hiện một cách tốt nhất. Theo kết quả điều tra của ông trên 5.333 người ở Thụy Sỹ (cả bác sĩ và dân thường) đối với 7 nhóm phẫu thuật thường được áp dụng nhất thì trung bình người dân thường phải lên bàn mổ nhiều hơn bác sĩ và thân nhân của họ 33%, thậm chí trong nhóm phẫu thuật cắt túi mật thì số người phải cắt mật trước tay dao, tay kéo của bác sĩ lớn hơn 84% so với các bác sĩ và thân nhân của họ.
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
Sự phát triển đầy mâu thuẫn
Cho đến nay vẫn chưa xuất hiện một trào lưu nào chống lại tình trạng điều trị quá mức cần thiết trong y học, vì rất khó phát hiện các chứng cứ. Nếu một bệnh nhân sau khi mổ thấy sức khỏe không tốt lên, nhưng cũng không xấu đi, người đó thường không suy nghĩ là ca mổ đó có cần thiết không. Ai uống thuốc mà đau vẫn hoàn đau, thì người đó thường quẳng vỏ hộp thuốc vào tủ thuốc gia đình, chứ ít người lại đến bác sĩ để kêu ca là thuốc không công hiệu. Tình trạng đó xảy ra trước hết đối với những người nằm trong hệ thống bảo hiểm y tế, vì họ không phải thanh toán những khoản chi phí khổng lồ cho điều trị và thuốc men.
Tại Đức, theo số liệu của Hiệp hội bệnh nhân Đức, mỗi năm có khoảng 100.000 người bị điều trị sai và 25.000 người trong đó chết vì ”iatrogen” (từ chuyên môn chỉ cái chết do sai sót của bác sĩ). Trong số những ca điều trị sai đó thì phần nhỏ là ”tai nạn nghề nghiệp”, nhưng phần lớn là do các liệu pháp vô ích hoặc không có cơ sở y học. Điều này cho thấy sự phát triển đầy mâu thuẫn của y học.
Mặc dù ngày nay, y học đã có những bước tăng trưởng nhảy vọt, nhưng người dân không vì thế mà ”khỏe mạnh hơn”. So với nước láng giềng Canada thì tại Mỹ – nhà vô địch về chi phí cho y tế, số người lắp máy trợ tim nhiều hơn 7 lần và chi phí y tế trên đầu người cao hơn 75%. Tuy vậy, tuổi thọ trung bình của người Mỹ lại thấp hơn người Canada, trong khi cánh bác sĩ Mỹ có thu nhập cao hơn gần gấp đôi các đồng nghiệp Canada. Đức là nước có chi phí cho ”tổ hợp y tế công nghiệp” cao thứ ba sau Mỹ và Thụy Sỹ. Tuy nhiên, trong số các quốc gia công nghiệp thì sức khỏe của người dân Đức không vì thế được xếp thứ hạng cao.
Không thể mua được sức khỏe chỉ bằng cách đơn giản là đổ cả núi tiền vào các loại phẫu thuật và liệu pháp mới, được quảng cáo là tiên tiến, tối ưu. Sự phát triển nào cũng có mặt trái của nó. Nếu lạm dụng quá mức sẽ gây ra những thiệt hại không nhỏ về mọi mặt.
Theo Spiegel – Nguồn Suckhoedoisong.vn
(Lưu ý: Việc đáp ứng với các liệu trình điều trị, máy, thiết bị trợ giúp là khác nhau tùy thuộc cơ địa mỗi người !
Những thông tin y học trên website chỉ mang tính tham khảo, bạn không được tự ý áp dụng nếu chưa được sự chỉ dẫn của thầy thuốc !)
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
