Sức khỏe A-Z
Hoại tử vô mạch (AVN hoặc Hoại tử xương)
Th9
Hoại tử vô mạch là gì?
Hoại tử vô mạch (AVN) là tình trạng mô xương chết do mất nguồn cung cấp máu. Bạn cũng có thể nghe thấy nó được gọi là hoại tử xương, hoại tử vô trùng hoặc hoại tử xương do thiếu máu cục bộ.
Nếu không được điều trị, AVN có thể khiến xương bị gãy. AVN thường ảnh hưởng đến hông của bạn nhất. Các vị trí khác có thể là vai, đầu gối và mắt cá chân.
Triệu chứng hoại tử vô mạch
Trong giai đoạn đầu, AVN có thể không có triệu chứng, nhưng khi bệnh tiến triển, nó thường trở nên rất đau đớn. Lúc đầu, nó chỉ có thể đau khi bạn tạo áp lực lên xương bị ảnh hưởng. Sau đó, cơn đau có thể trở nên liên tục. Nếu xương và khớp xung quanh bị xẹp, bạn có thể bị đau dữ dội khiến bạn không thể sử dụng khớp. Thời gian từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên đến khi xương bị gãy có thể từ vài tháng đến hơn một năm.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây hoại tử vô mạch
Những yếu tố có thể khiến hoại tử vô mạch dễ xảy ra hơn bao gồm:
- Rượu bia. Uống nhiều đồ uống mỗi ngày có thể khiến chất béo tích tụ trong máu, làm giảm lượng máu cung cấp cho xương.
- Bisphosphonates. Những loại thuốc làm tăng mật độ xương này có thể dẫn đến hoại tử xương hàm. Điều này có thể xảy ra nhiều hơn nếu bạn đang dùng chúng để điều trị bệnh đa u tủy hoặc ung thư vú di căn.
- Điều trị y tế. Xạ trị ung thư có thể làm xương yếu đi. Các tình trạng khác liên quan đến AVN bao gồm ghép tạng, như ghép thận.
- Thuốc steroid. Sử dụng lâu dài các loại thuốc chống viêm này, bằng đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch, dẫn đến 35% tổng số trường hợp AVN không do chấn thương. Các bác sĩ không biết tại sao, nhưng việc sử dụng thuốc như prednisone trong thời gian dài có thể dẫn đến AVN. Họ cho rằng thuốc có thể làm tăng lượng chất béo trong máu, làm giảm lưu lượng máu.
- Tổn thương. Gãy hoặc trật khớp háng có thể làm hỏng các mạch máu gần đó và cắt nguồn cung cấp máu cho xương của bạn. AVN có thể ảnh hưởng đến 20% số người bị trật khớp háng trở lên.
- Các cục máu đông, viêmvà thiệt hại cho bạn động mạch. Tất cả những điều này có thể ngăn chặn lưu lượng máu đến xương của bạn.
Các tình trạng khác liên quan đến AVN không gây chấn thương bao gồm:
- Bệnh giảm áp, gây ra bong bóng khí trong máu của bạn
- Bệnh tiểu đường
- Bệnh Gaucher, trong đó chất béo tích tụ trong các cơ quan
- HIV
- Sử dụng lâu dài các loại thuốc gọi là bisphosphonates để điều trị các bệnh ung thư như đa u tủy hoặc ung thư vú, có thể dẫn đến AVN ở hàm.
- Viêm tụy, viêm tuyến tụy
- Xạ trị hoặc hóa trị
- Các bệnh tự miễn dịch như lupwww.webmd.com/lupus/arthritis-lupusus
- Bệnh hồng cầu hình liềm
Ai bị hoại tử vô mạch?
Có tới 20.000 người phát triển AVN mỗi năm. Hầu hết đều ở độ tuổi từ 20 đến 50. Đối với những người khỏe mạnh, nguy cơ mắc AVN là nhỏ. Hầu hết các trường hợp là kết quả của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn hoặc chấn thương.
Chẩn đoán hoại tử vô mạch
Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc khám sức khoẻ. Họ sẽ ấn vào khớp của bạn để kiểm tra các điểm mềm. Họ sẽ di chuyển các khớp của bạn qua một loạt vị trí để kiểm tra phạm vi chuyển động của bạn. Bạn có thể thực hiện một trong các xét nghiệm hình ảnh này để tìm nguyên nhân gây đau:
- Quét xương. Bác sĩ tiêm chất phóng xạ vào tĩnh mạch của bạn. Nó di chuyển đến những nơi xương bị thương hoặc đang lành và hiển thị trên hình ảnh.
- Chụp MRI và CT. Những điều này cung cấp cho bác sĩ những hình ảnh chi tiết cho thấy những thay đổi sớm trong xương có thể là dấu hiệu của AVN.
- tia X. Chúng sẽ bình thường ở giai đoạn đầu của AVN nhưng có thể cho thấy những thay đổi về xương xuất hiện sau này.
Điều trị hoại tử vô mạch
Mục tiêu điều trị của AVN là cải thiện khớp, ngăn chặn tổn thương xương và giảm đau. Việc điều trị tốt nhất sẽ phụ thuộc vào một số điều, như:
- Tuổi của bạn
- Giai đoạn của bệnh
- Vị trí và mức độ tổn thương xương
- Nguyên nhân của AVN
Nếu bạn bị hoại tử vô mạch sớm, việc điều trị có thể bao gồm dùng thuốc để giảm đau hoặc hạn chế sử dụng vùng bị ảnh hưởng. Nếu hông, đầu gối hoặc mắt cá chân của bạn bị ảnh hưởng, bạn có thể cần dùng nạng để giảm trọng lượng cho khớp bị tổn thương. Bác sĩ cũng có thể đề nghị các bài tập vận động đa dạng để giúp khớp di động.
- Thuốc. Nếu bác sĩ biết nguyên nhân gây hoại tử vô mạch, việc điều trị sẽ bao gồm nỗ lực kiểm soát nó. Điều này có thể bao gồm:
- Chất làm loãng máu. Bạn sẽ nhận được những thứ này nếu AVN của bạn là do cục máu đông.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID). Những thứ này sẽ giúp giảm đau.
- Thuốc cholesterol. Chúng làm giảm lượng cholesterol và chất béo trong máu của bạn, điều này có thể giúp ngăn ngừa tắc nghẽn dẫn đến AVN.
- Ca phẫu thuật. Mặc dù các phương pháp điều trị không phẫu thuật này có thể làm chậm quá trình hoại tử vô mạch nhưng hầu hết những người mắc bệnh này cuối cùng đều cần phải phẫu thuật. Các lựa chọn phẫu thuật bao gồm:
- ghép xương. Loại bỏ xương khỏe mạnh khỏi một bộ phận của cơ thể và sử dụng nó để thay thế xương bị hư hỏng
- Cắt xương. Cắt xương và thay đổi sự liên kết của nó để giảm bớt căng thẳng cho xương hoặc khớp
- Thay khớp toàn bộ. Loại bỏ khớp bị hư hỏng và thay thế bằng khớp tổng hợp
- Giải nén lõi. Loại bỏ một phần bên trong xương để giảm áp lực và cho phép các mạch máu mới hình thành
- Ghép xương có mạch máu. Sử dụng mô của chính bạn để xây dựng lại khớp hông bị bệnh hoặc bị hư hỏng. Đầu tiên, bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ xương có nguồn cung cấp máu kém từ hông, sau đó thay thế bằng xương giàu mạch máu từ một vị trí khác, chẳng hạn như xương mác, xương nhỏ hơn ở chân dưới của bạn.
- Kích thích điện. Một dòng điện có thể kích thích sự phát triển xương mới. Bác sĩ của bạn có thể sử dụng nó trong khi phẫu thuật hoặc cung cấp cho bạn một thiết bị đặc biệt dành cho nó.
Chăm sóc hoại tử vô mạch tại nhà
Bạn có thể làm những điều này để giúp đỡ:
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
- Nghỉ ngơi. Tránh xa khớp. Điều này có thể giúp làm chậm thiệt hại. Bạn có thể phải hạn chế hoạt động thể chất hoặc sử dụng nạng trong vài tháng.
- Bài tập. Chuyên gia vật lý trị liệu có thể chỉ cho bạn các động tác phù hợp để lấy lại phạm vi chuyển động cho khớp của bạn.
Phòng ngừa
Để giảm nguy cơ mắc AVN:
- Cắt giảm rượu. Uống nhiều rượu là yếu tố rủi ro hàng đầu đối với AVN.
- Giữ cholesterol của bạn trong tầm kiểm soát. Những mẩu mỡ nhỏ là nguyên nhân phổ biến nhất làm cản trở việc cung cấp máu cho xương của bạn.
- Sử dụng steroid một cách cẩn thận. Bác sĩ của bạn nên theo dõi bạn trong khi bạn đang dùng những loại thuốc này. Hãy cho họ biết nếu bạn đã từng sử dụng chúng trước đây. Dùng chúng nhiều lần có thể khiến xương bị tổn thương nặng hơn.
- Đừng hút thuốc. Nó làm tăng rủi ro AVN của bạn.
Tiên lượng cho hoại tử vô mạch
Hơn một nửa số người mắc bệnh này cần phẫu thuật trong vòng 3 năm kể từ khi được chẩn đoán. Nếu xương bị xẹp ở một trong các khớp của bạn, nhiều khả năng nó sẽ xảy ra ở một khớp khác.
Triển vọng của bạn phụ thuộc vào một số điều:
- Giai đoạn bệnh tại thời điểm bạn được chẩn đoán
- Nếu bạn có một tình trạng cơ bản
Bạn ít có khả năng làm tốt nếu:
- Bạn đã trên 50 tuổi.
- Bạn đang ở giai đoạn III hoặc cao hơn khi được chẩn đoán.
- Hơn một phần ba vùng chịu trọng lượng của xương đã chết.
- Tổn thương đi qua phần cuối của xương.
- Bạn có lịch sử lâu dài về điều trị bằng cortisone.
Dan Brennan, MD – Nguồn WebMD.com
Bài viết được dịch tự động bởi Google Translator
(Lưu ý: Việc đáp ứng với các liệu trình điều trị, máy, thiết bị trợ giúp là khác nhau tùy thuộc cơ địa mỗi người !
Những thông tin y học trên website chỉ mang tính tham khảo, bạn không được tự ý áp dụng nếu chưa được sự chỉ dẫn của thầy thuốc !)
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
